Recycling akumulatorów samochodów elektrycznych: co należy wiedzieć

Akumulatory samochodów elektrycznych składają się z zanieczyszczających elementów chemicznych, takich jak lit, kobalt, nikiel czy też mangan. Te pierwiastki w żadnym wypadku nie mogą zostać porzucone w naturze. Należy je poddać recyclingowi, z oczywistych powodów wynikających z troski o ochronę środowiska i bezpieczeństwo, ponieważ niektóre z tych komponentów są wysoce łatwopalne i toksyczne. 

W krajach unijnych recycling akumulatorów samochodów elektrycznych reguluje dyrektywa europejska 2006/66/CE, zgodnie z którą „Państwa Członkowskie zapewniają, aby producenci baterii i akumulatorów samochodowych lub osoby trzecie stworzyły systemy zbierania zużytych baterii i akumulatorów samochodowych od użytkowników końcowych”. Powyższa dyrektywa ustanawia także minimalne poziomy wydajności recyclingu akumulatorów:

• co najmniej 65% baterii i akumulatorów ołowiowo-kwasowych;
• co najmniej 75% baterii i akumulatorów niklowo-kadmowych (od momentu wejścia w życie dyrektywy europejskiej 2002/95/CE sprzedaż tego rodzaju baterii jest zakazana);
• co najmniej 50% baterii i akumulatorów litowo-jonowych.

Akumulator samochodu elektrycznego może ważyć od 100 do 600 kg, czasami nawet więcej, jest to zatem pokaźny element, który należy ostrożnie zdemontować, aby odzyskać poszczególne części składowe. W ostatnich latach producenci stawiają na stosowanie akumulatorów litowo-jonowych, głównie ze względu na ich większy zasięg w porównaniu z innymi modelami. To właśnie te akumulatory są dziś najczęściej poddawane recyklingowi.

Podczas recyklingu akumulatora litowej z samochodu elektrycznego, po pierwsze dokonuje się całkowitego rozładowania jego energii. Często zdarza się, że akumulatory pod koniec okresu eksploatacji mają pojemność mniejszą niż 70%, co pozostawia niewielki margines energii resztkowej. Po rozładowaniu akumulatora firma zajmująca się recyklingiem akumulatorów do samochodów elektrycznych wykonuje kolejno następujące kroki:

• demontaż wszystkich elementów, które są następnie przekazywane do wyspecjalizowanych kanałów recyklingu;
• rozcinanie każdej części w celu odzyskania aktywnych ogniw, które stanowią jądro akumulatora;
• zgniatanie baterii w celu identyfikacji różnorodnych metali (żelaznych i nieżelaznych);
• odzysk metali żelaznych i nieżelaznych za pomocą hydrometalurgii, polegającej na chemicznej ekstrakcji metali celem przywrócenia im wartości.

Zarówno w nowych, jak i używanych pojazdach żywotność akumulatorów wynosi, w zależności od producenta, około 8, czasem 10 lat. Biorąc pod uwagę kilkaset tysięcy samochodów elektrycznych obecnych na naszych drogach, w ostatnich latach gwałtownie wzrosła liczba przetwarzanych akumulatorów, których żywotność dobiega końca. Akumulatorów jest więc tyle, ile pojazdów elektrycznych na drogach. Prędzej czy później trzeba będzie poddać je recyklingowi. W tym celu firmy zajmujące się recyklingiem akumulatorów samochodów elektrycznych rozwijają się we współpracy z producentami, a także z zakładami uszlachetniania metali i powtórnego wykorzystania odpadów.

Bilans ekologiczny recyklingu akumulatorów samochodów elektrycznych jest obiecujący. Metale odzyskane ze zużytych baterii są ponownie wykorzystywane do produkcji nowych akumulatorów lub innych urządzeń. Ponadto ponowne wykorzystanie istniejących już materiałów ogranicza zapotrzebowanie na nowe surowce, których wydobycie zanieczyszcza środowisko, np. w kopalniach kobaltu, manganu czy choćby litu, którego wydobycie wymaga ogromnych ilości wody.